113 Πτέρυγα Μάχης
Έμβλημα
“Θνήσκε Yπέρ Πατρίδος”
(Λατιν. μετάφρ. MORTEM OPPETE PRO PATRIA)
(Nά θυσιάζεσαι για χάρη της Πατρίδας)
Tων επτά Σοφών αποφθεύγματα:
HAS SENTENTIAS EX ANTIQUO CODICE CUM
THEOCRITO ET ALIIS SCRIPTORIBUS ALDUS
MANUTIUS, ANNO 1945.
Από το βιβλίο:FRAGMENTA PHILOSOPHORUM
GRAECORUM EDITIT FR. GUIL. AUG. MULLACHIUS, Tόμος I,
PARISIIS MDCCCLX (1860) σελ. 215.
Θέση
Βρίσκεται στην Αεροπορική Βάση Μίκρας.
Έτος Συγκρότησης
1933
Υπαγωγή
Διοίκηση Αεροπορικής Υποστήριξης.
Ιπτάμενες Μοίρες/Σμήνη
Αεροσκάφη που υπηρέτησαν
- F-5A/B
- T-33A
- C-47D
Αεροσκάφη που υπηρετούν
CL-415
Αποστολή
Η 113 Πτέρυγα Μάχης (ΠΜ) έχει ως αποστολή τη διατήρηση υψηλού βαθμού ετοιμότητας και αποτελεσματικότητας, με την κατάλληλη οργάνωση, την εκπαίδευση του προσωπικού και τη συντήρηση των μέσων και των συστημάτων που διατίθενται ή μετασταθμεύουν σε αυτή, για την ανάληψη και την επιτυχή διεξαγωγή αεροπορικών επιχειρήσεων, οποτεδήποτε απαιτηθεί.
Ιστορία
Η γεωγραφική θέση της 113 Πτέρυγα Μάχης έχει ξεχωριστή ιστορική αξία για την Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ), καθώς αποτελεί απόγονο μιας σειράς αεροπορικών Μονάδων στην περιοχή, οι οποίες ξεκινούν από την εμφάνιση αεροπορικών δυνάμεων στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, ευθύς αμέσως μετά την απελευθέρωσή της στις 26 Οκτωβρίου 1912.
Αρχικά δημιουργήθηκε το Αεροδρόμιο Σέδες, του οποίου η οργάνωση έγινε κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο από τους Γάλλους και χρησιμοποιήθηκε από τις Γαλλικές και τις Ελληνικές Μοίρες, αποτελώντας τη βάση εξόρμησης όλων των τύπων των Συμμαχικών αεροσκαφών υπό Γαλλική Διοίκηση. Οι Έλληνες αεροπόροι άρχισαν να εκπαιδεύονται εκεί την 4η Σεπτεμβρίου 1917.
Στις αρχές του 1919, με την αποχώρηση των Συμμαχικών Στρατευμάτων από το Μακεδονικό Μέτωπο, το “Κεντρικό Αεροδρόμιο Σέδες” παραχωρήθηκε στην Ελληνική Στρατιωτική Αεροπορία. Το υφιστάμενο στον ίδιο χώρο Κέντρο Διασυμμαχικής Αεροπορικής Εκπαιδεύσεως, μετονομάστηκε σε Στρατιωτική Σχολή Αεροπορίας, η οποία λειτουργούσε πλέον υπό Ελληνική διοίκηση μέχρι το 1930
Από το 1927 οργανώθηκε στο Σέδες το Γ’ Σύνταγμα Αεροπλάνων, που μετονομάστηκε στις 10 Ιουλίου 1931 σε Γ’ Σμηναρχία και ακολούθως, στις 28 Ιουνίου 1933 σε “Αεροπορική Βάση Σέδες”. Στις 14 Νοεμβρίου 1933 ιδρύθηκε και η “Αεροπορική Βάση Μίκρας”.
Το 1930, με την ίδρυση της Σχολής Αεροπορίας στο Τατόι (μετέπειτα Ικάρων), η Σχολή Σέδες έπαυσε να λειτουργεί. Στη θέση της ιδρύθηκε το “Κέντρο Πολεμικής Εκπαιδεύσεως”, στο οποίο απόφοιτοι της Σχολής Αεροπορίας υφίσταντο εκπαίδευση βασισμένη στις αρχές της Αεροπορικής Δίωξης. Για τους παραπάνω λόγους συγκροτήθηκαν στο Σέδες, τρεις (3) Πολεμικές Μοίρες Δίωξης (21η, 22η, 23η) με αεροσκάφη PZL P.24.
Στη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού Πολέμου 1940-41, το Αεροδρόμιο Σέδες αποτέλεσε το κυριότερο αεροδρόμιο της Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας (ΕΒΑ), επιφορτισμένο κυρίως με την αεράμυνα της νευραλγικής περιοχής της κεντρικής Μακεδονίας, η οποία γειτνίαζε στο αλβανικό μέτωπο και υφίστατο συνεχείς επιθέσεις. Η περιοχή της Θεσσαλονίκης αποτέλεσε την περίοδο αυτή το σημαντικότερο προπύργιο από πλευράς Ελληνικής Αεροπορίας, καθώς διέθετε τότε τέσσερα (4) ενεργά αεροδρόμια :
- Σέδες (περιοχή Θέρμης) με τρεις Μοίρες PZL P.24, οι οποίες μεταστάθμευσαν σε διάφορα μέρη του μετώπου ανάλογα με τις ανάγκες.
- Λεμπέτ (περιοχή Ωραιοκάστρου) με 1 Μοίρα Παρατήρησης με Henschel-126.
- Μικρής Μίκρας (περιοχή Καλαμαριάς), ικανό να δέχεται και υδροπλάνα.
- Μεγάλης Μίκρας (σημερινή θέση 113ΠΜ).
Οι βάσεις του Σέδες και της Μίκρας δέχτηκαν το μεγαλύτερο φόρτο επιχειρήσεων. Μόνο στην περιοχή της Κεντρικής Μακεδονίας και Στρυμώνα οι Ιταλοί έχασαν 12 αεροσκάφη και οι Γερμανοί τουλάχιστον 4 από τη δράση αεροσκαφών που επιχειρούσαν από αυτές τις βάσεις αλλά και τα αντιαεροπορικά όπλα της περιοχής Θεσσαλονίκης. Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικότερα τα PZL P.24 κατάφεραν σε όλο το μέτωπο 40 καταρρίψεις και ακόμα 18 πιθανές, ενώ μόλις 8 καταρρίφθηκαν σε αερομαχίες !
Από το 1945 με την απελευθέρωση, μεταστάθμευσαν οι 355 και 356 Μοίρες Διώξεως με αεροσκάφη SPITFIRE, οι οποίες είχαν επαναπατριστεί από την Μέση Ανατολή καθώς και η Μοίρα Επισκευών και Περισυλλογής (Μ.Ε.Π.). Από αυτές συγκροτήθηκε αρχικά και η “1η Ελληνική Πτέρυξ” και στη συνέχεια η “Αεροπορική Βάση Σέδες”. Σημαντική ήταν η συμβολή αεροσκαφών Spitfire Mk V/IX/XVIe και SB2C-5 Helldiver κατά τις επιχειρήσεις στον εμφύλιο του 1946-49, τα οποία εκτέλεσαν σημαντικό αριθμό αποστολών με έδρα το Σέδες.
Από το 1953 στη Μονάδα ανατέθηκε εκπαιδευτικό κυρίως έργο απ’ όπου και η μετονομασία της σε “113 Πτέρυγα Μικτής Εκπαιδεύσεως”.
Το Φεβρουάριο του 1954 το Σέδες γίνεται η έδρα της 356 Μοίρας Μεταφορών με αεροσκάφη C-47 Dakota με αποστολή τις Τακτικές Μεταφορές. Η Μοίρα έμεινε ως το 1975, οπότε και μετεγκαταστάθηκε στην 112 ΠΜ στην Ελευσίνα.
Το 1974 καθίσταται για την Πτέρυγα, επιχειρησιακό και το Αεροδρόμιο Μίκρας, παράλληλα με την άφιξη της 343 Μοίρας Αναχαίτισης Αέρος “ΑΣΤΕΡΙ” με αεροσκάφη F-5A/B, από την 111 ΠΜ.
Η Μονάδα από το 1975 μετονομάστηκε σε “113 Πτέρυγα Μάχης”, αναλαμβάνοντας αποστολές αναχαίτισης και βομβαρδισμού, με υπαγωγή επιχειρησιακά και διοικητικά στο ΑΤΑ. Η 356 ΜΜΑ μετακινείται στην 112 ΠΜ, ενώ παρέμεινε ένα C-47B στο Σέδες.
To 1984 τα Dakota επέστρεψαν στο Σέδες ως 355.1 Σμήνος Τακτικών Μεταφορών με το χαρακτηριστικό “ΑΤΛΑΣ”, προερχόμενα από την 355 Μοίρα Τακτικών Μεταφορών της 112 ΠΜ/Αεροδρόμιο Ελευσίνας.
Από το 1985 μέχρι τον Οκτώβριο του 1992 λειτούργησε το Σχολείο Οργάνων Πτήσεων, με αεροσκάφη Τ-33 της 221 Μοίρας Επιχειρησιακής Εκπαίδευσης, ενώ επέστρεψε στο αεροδρόμιο και η 343 Μοίρα Αναχαίτισης Ημέρας (ΜΑΗ) από την 111 ΠΜ.
Το 1993 ξεκίνησε η λειτουργία του Σμήνους Μετεκπαιδεύσεως (ΣΜΕΤ) F-5A/B μέχρι το 2000 στις εγκαταστάσεις της Μίκρας.
Το καλοκαίρι του 1999 δημιουργήθηκε κλιμάκιο πυροσβεστικών αεροσκαφών με δύο (2) CL-215 για τους μήνες Ιούνιο έως και Οκτώβριο. Από το 2001 προστέθηκαν και δύο (2) CL-415 και άρχισε η ανάπτυξη του συστήματος PATRIOT στο Σέδες με την 23η Μοίρα Κατευθυνομένων Βλημάτων (23η ΜΚΒ).
Το 2000 σταμάτησε η λειτουργία του ΣΜΕΤ αεροσκαφών F-5A/B, ενώ το επόμενο έτος πραγματοποιήθηκε η απόσυρση του τύπου και η αναστολή λειτουργίας της 343 ΜΑΗ.
Το 2002 εγκαταστάθηκε η 24η ΜΚΒ και το 2ο Κέντρο Συντονισμού και Πληροφοριών (2ο ΚΣΠ-Patriot) στο αεροδρόμιο Σέδες.
Την 22 Ιανουαρίου 2003, τα εναπομείναντα Dakota του 355.1 ΣΜΤ μετεγκαταστάθηκαν στο αεροδρόμιο Μίκρας. Μαζί με το Σμήνος μεταφέρθηκε οριστικά στη Μίκρα το Διοικητήριο και όλες οι υπηρεσίες της Πτέρυγας, καθώς άλλαξε και η αποστολή της Aεροπορικής Bάσης Σέδες με την εγκατατάσταση σε αυτή της 350 Πτέρυγας Κατευθυνομένων Βλημάτων (ΠΚΒ). Με τον τρόπο αυτό το Σέδες διαχωρίστηκε από το αεροδρόμιο της Μίκρας και αποτελεί πλέον την έδρα της 350 ΠΚΒ. Τα δύο αεροδρόμια διαχωρίστηκαν οργανωτικά το 2006.
Η 113 ΠΜ λειτουργεί πλέον αποκλειστικά από το Α/Δ Μίκρας από το 2006, έτος ορόσημο για τη Μονάδα, καθώς εντάχθηκε σε αυτή μία από τις νεώτερες Μοίρες της Πολεμικής Αεροπορίας, η 383 ΜΕΕΑ με αεροσκάφη Bombardier CL-415.
Το Μάιο του 2009 ανεστάλη η λειτουργία του 355.1 ΣΤΜ.
Την 29 Ιουνίου 2009, οι αυξημένες απαιτήσεις εκπαίδευσης των πληρωμάτων αεροσκαφών CL-415 οδήγησαν στην λειτουργία του Σμήνους Μετεκπαίδευσης (ΣΜΕΤ) CL-415.
To Μάιο του 2010 έγινε η υπαγωγή στη Μονάδα του Κέντρου Ετοιμότητας Διασποράς Αεροπορίας Περαίας (ΚΕΔΑ Περαίας) και του Πεδίου Βολής Ποτίδιαιας.
Το Μάρτιο του 2011 αποσύρθηκαν από την ενεργό υπηρεσία τα αεροσκάφη C-47 Dackota.
Στοιχεία Επικοινωνίας
- Διεύθυνση: 113 Πτέρυγα Μάχης, Αεροπορική Βάση Μίκρας, Θεσσαλονίκη.
- Τηλ. Κέντρο: 2310485399
- Υπασπιστήριο: 2310485050
- Δημόσιες Σχέσεις: 2310485050, 2310485001
- Διεύθυνση Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου: pubrel.113cw@haf.gr